Arayüz Temizliği 

Diş fırçası, diş yüzeylerinin yalnızca beşte üçünün temizliğini sağlar. Dişlerin birbirine bakan yan yüzeylerinin temizliği için diş ipi, arayüz fırçaları veya tek kıl demetli fırçalar, kürdan ve lastik temizleyiciler kullanılmalıdır. Arayüz temizliği sıklığı, diş fırçası kullanım sıklığında olduğu gibi, 24 saatte bir mutlaka bir defa olacak şekilde ayarlanmalıdır.

Diş fırçalama metotlarına bakılmaksızın, hiçbir fırça tipi interdental plağı (biofilmi) uzaklaştıramaz. Ancak pek çok dental ve periodontal sorun interdental bölgeden başlar.

Arayüz Temizliğinin Önemi

Arayüz temizliği, diş eti hastalıklarını ve çürükleri önlemede kritik bir rol oynar. Diş ipi ve arayüz fırçalarının düzenli kullanımı ile diş eti hastalıkları, plak oluşumu ve diş çürükleri önlenebilir. Bu temizlik araçlarının kullanımı, ağız sağlığını uzun vadede korumaya yardımcı olur ve diş eti iltihabı, diş kaybı gibi ciddi problemlerin önüne geçer.

Interdental (Arayüz) Temizlik Araçları

Arayüz Temizlik Araçları Nasıl Seçilmeli?

• Dişlerin temaslarının sıkılığı
• Dişler arası bölgenin pürüzlülüğü
• Hastanın becerisi
• İçbükey yüzeylerin varlığı

Diş İpi (Dental Floss)

• Kontakların sıkılığı
• Proksimal yüzeylerin pürüzlülüğü
• Hastanın el yeteneğine göre ip seçimi belirlenir

Bazı insanlar monoflament diş ipini tercih eder; yapışmayan bir materyalden üretilmiştir, kaygandır ve yıpranmaz. Bazıları ise mumlu diş iplerini interproksimal alanlarda mumlu bir yüzey bıraktığı ve plak akümülasyonuna ve gingivitise katkıda bulunduğu için kullanmaz. Ancak yapılan çalışmalar diş ipleri arasında herhangi bir fark bulamamıştır.

Diş İpi Türleri

• Bükülmüş / bükülmemiş
• Mumlu / mumsuz
• İnce / kalın
• Tekli / çoklu naylon ipten yapılırlar.

Diş İpi Kullanımı

35-40 cm. uzunluğunda ip kopartılır ve orta ya da işaret parmaklarına sarılır. Baş ve işaret parmaklarıyla tutulur, ileri geri hareketle dişlerin temas noktasından geçirilir. Temas noktası geçildikten sonra diş yüzeyini saracak şekilde konumlandırılıp aşağı-yukarı hareket ettirilir. En arka dişin arkası dahil tüm yüzeylerde işlem tekrarlanır. İp kirlendiğinde yeni bir parça ile devam edilir.

Diş İpi Kullanımında Yaygın Hatalar

Diş ipi kullanırken yapılan yaygın hatalar arasında ipi yeterince sıkı sarmamak, diş eti çizgisinde yeterince aşağı inmemek ve diş ipini yalnızca ileri geri hareket ettirmek yer alır. Doğru kullanım teknikleriyle bu hatalar önlenebilir ve daha etkili bir temizlik sağlanabilir.

Diş İpi Kullanımının Alternatifleri

Ara yüzeyin morfolojisine bağlı olarak pamuklu diş ipleri de kullanılabilir. Özellikle kron-köprü restorasyonlarında, gövde altlarında bu tür ipler kullanılır. Maksiller 1. premolar dişlerin meziyal yüzeyleri gibi konkav kök yüzeyleri ve furkasyon bölgeleri belirgin ataçman kaybına ve çekilmeye uygun bölgelerdir. Bu bölgeler diş ipi ile yeterli temizlenemez.

Ara Yüz Fırçası

Diş ipinin yetersiz kaldığı ya da ulaşamadığı bölgeler için, farklı genişlikteki diş boşluklarına göre farklı boyutlarda ve çaplarda özel dizayn edilmiş arayüz fırçaları kullanılır. Ara yüz fırçası ara yüz alanından geniş olmalıdır, böylece temizleme fonksiyonu daha etkin olur. Interproksimal alanda ileri geri hareket ettirilir.

Ara Yüz Fırçası Kullanımı

Dişler arasına yerleştirilip ileri geri hareket ettirilir. Fırçanın çapı uygulanacak bölgeden biraz daha büyük olmalıdır. Doğal dişlerin arayüzeyleri, sabit proteze destek olan dişlerin mezial ve distal yüzeyleri, sabit protezlerin gövde altları ve ortodontik tedavi gören bireylerde braket çevreleri bu tür fırçalarla rahatlıkla temizlenebilir.

Diğer Fırça Örnekleri

Ağızda geçici veya özelleşmiş durumlar için kullanılır. Tek demetli fırça, ortodontik fırça, implant fırçası gibi özel dizayn edilmiş fırçalardır.

Kürdan, Ara Yüz Fırçası ve Lastik Ara Yüz Temizleyicileri

Kürdanlar

• Tahta
• Lastik
• Üçgen kesitli olmalıdır.

Tek Demetli Fırça

Diğer ağız bakım araçları ile ulaşılamayan furkasyon bölgelerinde kullanılır. En arka dişlerin distal bölgelerinde, düzensiz dişeti kenarının olduğu fasiyal ve lingual yüzeylerde kullanılır.

Ortodontik Tedavide Diş Temizliği

Diş teli takanlar için daha fazla önem gösterilmesi gerektiği için gün içerisinde 4-5 kere fırçalanmalıdır. Diş ipi, dişlerin ve tellerin arasına sıkışan her şeyi temizlemek için kullanılmalıdır. Arayüz fırçası, diş ipinin ince kaldığı tel ve braketlerin arasını temizlemek için kullanılmalıdır.

Hekim Tavsiyeleri

Hekim, mekanik plak temizliği için hastanın ihtiyaçlarına göre uygun araç veya ajan seçebilmeli, uygun tekniği öğretip sonuçları denetlemelidir. Hastalara tedavi veya kontrol için geldikleri her randevuda fırçalarını ve hekimin önerdiği yardımcı araç ve gereçleri yanlarında getirmeleri öğütlenmeli, yapılan yanlışlar veya eksikler hasta ağzında uygulamalı olarak düzeltilmeli ve giderilmelidir.